Proces kompostowania odpadów organicznych stanowi kluczowy element gospodarki o obiegu zamkniętym, szczególnie w kontekście zagospodarowania frakcji biodegradowalnych i ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego (UPPZ). W przypadku kompostowni, które planują przetwarzać odpady gastronomiczne lub inne odpady zakwalifikowane jako UPPZ kategorii 2 lub 3, niezbędnym wymogiem formalnym jest uzyskanie zatwierdzenia weterynaryjnego w formie decyzji administracyjnej wydanej przez Powiatowego Lekarza Weterynarii. Jest to proces ściśle regulowany przepisami prawa wspólnotowego i krajowego, a jego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego w całym łańcuchu przetwarzania tego typu materiałów biologicznych. Brak zatwierdzenia może skutkować poważnymi konsekwencjami administracyjnymi oraz finansowymi, a w skrajnych przypadkach nawet zakazem prowadzenia działalności. W artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest zatwierdzenie weterynaryjne dla kompostowni, jakie są etapy procedury i jak zadbać o spełnienie wymogów technicznych, proceduralnych i higienicznych, aby skutecznie je uzyskać.

Dlaczego zatwierdzenie weterynaryjne jest konieczne?

Zatwierdzenie weterynaryjne jest konieczne wszędzie tam, gdzie kompostownia planuje przetwarzać uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego (UPPZ), takie jak odpady gastronomiczne, produkty mleczarskie czy inne materiały organiczne kategorii 2 lub 3. Wynika to bezpośrednio z przepisów rozporządzenia (WE) nr 1069/2009 oraz rozporządzenia wykonawczego nr 142/2011, które jasno wskazują, że przekształcanie UPPZ w kompost lub biogaz może odbywać się wyłącznie w instalacjach zatwierdzonych przez Inspekcję Weterynaryjną oraz jasno określają warunki przekształcania tego rodzaju materiału. Celem tego obowiązku jest minimalizacja ryzyka mikrobiologicznego, które może mieć wpływ na zdrowie ludzi i zwierząt, oraz zapewnienie pełnej kontroli nad procesem przetwarzania materiałów mogących stanowić źródło zakażeń. Brak zatwierdzenia działalności skutkuje nie tylko naruszeniem prawa, ale także grozi poważnymi karami administracyjnymi i ograniczeniami w prowadzeniu działalności kompostowni. Wdrożenie procedury zatwierdzenia to zatem nie tylko obowiązek formalny, ale również kluczowy element zapewnienia bezpieczeństwa i legalności operacji związanych z recyklingiem organicznym.

Procedura uzyskania zatwierdzenia

Aby uzyskać zatwierdzenie, kompostownia musi:

• Opracować i w późniejszej fazie wdrożyć system HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli), który jest obowiązkowy dla zakładów przetwarzających UPPZ.
• Przedstawić program zwalczania szkodników oraz inne procedury zapewniające bezpieczeństwo procesu kompostowania.
• Złożyć wniosek do właściwego Powiatowego Lekarza Weterynarii na co najmniej 30 dni przed planowanym rozpoczęciem działalności.
• Przygotować się do kontroli, podczas której oceniane będą m.in. infrastruktura techniczna oraz spełnienie wymagań sanitarnych.

W przypadku spełnienia wszystkich wymagań, Powiatowy Lekarz Weterynarii wydaje decyzję o zatwierdzeniu działalności nadzorowanej. Jeśli jednak pewne elementy wymagają dopracowania, możliwe jest uzyskanie zatwierdzenia warunkowego na okres do 6 miesięcy, w trakcie którego należy wprowadzić niezbędne poprawki zgodne z protokołem pokontrolnym.

Konsekwencje braku zatwierdzenia

Prowadzenie kompostowni bez wymaganego zatwierdzenia weterynaryjnego może prowadzić do:

• Nałożenia kar finansowych sięgających nawet 27 400 zł jednorazowo.
• Wydania decyzji o zakazie prowadzenia działalności z rygorem natychmiastowej wykonalności przez Powiatowego Lekarza Weterynarii.
• Odpowiedzialności karnej w przypadku stwierdzenia zagrożenia dla zdrowia ludzi lub zwierząt.

Wsparcie w procesie zatwierdzenia

Proces zatwierdzenia weterynaryjnego kompostowni to złożone przedsięwzięcie, które wymaga nie tylko znajomości przepisów prawa unijnego i krajowego, ale także odpowiedniego przygotowania technicznego, organizacyjnego oraz dokumentacyjnego zakładu. Kluczowe znaczenie ma tu m.in. opracowanie i wdrożenie systemu HACCP oraz programu zwalczania szkodników, a także zapewnienie zgodności infrastruktury z wymaganiami określonymi w rozporządzeniach nr 1069/2009 i 142/2011.

Właściciele kompostowni bardzo często napotykają trudności interpretacyjne oraz problemy z praktycznym wdrożeniem procedur wymaganych przez Powiatowego Lekarza Weterynarii. Dlatego optymalnym rozwiązaniem jest skorzystanie ze wsparcia specjalistycznej firmy, która nie tylko przygotuje niezbędną dokumentację, ale również przeprowadzi audyt techniczny instalacji, opracuje procedury operacyjne oraz przeprowadzi szkolenia personelu. BIO-INDUSTRY posiada wieloletnie doświadczenie w uzyskiwaniu zatwierdzeń weterynaryjnych dla kompostowni i biogazowni. Oferujemy kompleksowe wsparcie na każdym etapie procedury – od wniosku i przygotowania dokumentów, przez kontakt z Inspekcją Weterynaryjną, aż po finalne uzyskanie numeru weterynaryjnego i ostatecznego zatwierdzenia zakładu. Nasze działania są dostosowane do specyfiki danej instalacji, co znacząco przyspiesza procedurę i minimalizuje ryzyko wystąpienia problemów formalnych. W razie potrzeby wspieramy również klientów w zakresie wprowadzenia do obrotu kompostu, decyzje środowiskowe kompostownie, pozwolenie zintegrowane kompostownie oraz badania kompostu.