Czy wiesz, że … ?

Każda kompostownia i biogazownia w której przetwarzane są odpady gastronomiczne (kuchenne) pochodzące z selektywnej zbiórki odpadów ma obowiązek uzyskania zatwierdzenia w formie decyzji administracyjnej przez Powiatowego Lekarza Weterynarii.

Zgodnie z definicją zawartą w Załączniku I do rozporządzenia nr 142/2011 r. odpady gastronomiczne – oznaczają wszystkie odpady żywnościowe, w tym zużyty olej kuchenny pochodzący z restauracji, obiektów gastronomicznych i kuchni, łącznie z kuchniami zbiorowymi i domowymi.

Co oznacza, że odpady kuchenne wpisują się w definicję odpadów gastronomicznych zastosowaną w przepisach weterynaryjnych.

Z kolei odpady gastronomiczne są kwalifikowane na podstawie artykułu 10 lit. p do rozporządzenia nr 1069/2009 r. jako uboczny produkt pochodzenia zwierzęcego (dalej UPPZ) kategorii 3.

Kolejnym zapisem, który potwierdza konieczność stosowania się do przepisów weterynaryjnych w zakresie przetwarzania odpadów kuchennych w kompost jest Artykuł 2 ust. 2, lit. g, tiret III do Rozporządzenia nr 1069/2009 r. cyt.:

2. Przepisów niniejszego rozporządzenia nie stosuje się w odniesieniu do następujących produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego:

g) odpadów gastronomicznych, chyba że:

(i) pochodzą ze środków przewozu międzynarodowego;

(ii) są przeznaczone na paszę;

(iii) są przeznaczone do przetworzenia za pomocą sterylizacji ciśnieniowej lub do przetworzenia metodami, o których mowa w art. 15 ust. 1 akapit pierwszy lit. b), lub też do przekształcenia w biogaz lub do kompostowania;

Jeżeli odpady gastronomiczne lub inne UPPZ kategorii 2 i/lub 3 są planowane do przetwarzania w kompost lub biogaz powstaje obowiązek zatwierdzenia takich instalacji przez Inspekcję Weterynaryjną na podstawie artykułu 24 ust. 1 lit. g do rozporządzenia nr 1069/2009 r. cyt.:

Artykuł 24 Zatwierdzenie przedsiębiorstw lub zakładów

1. Podmioty zapewniają, aby kontrolowane przez nie przedsiębiorstwa lub zakłady były zatwierdzane przez właściwy organ, któremu podlega miejsce, w którym przedsiębiorstwa te lub zakłady wykonują jedną lub więcej z następujących czynności:

g) przetwarzanie produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego lub produktów pochodnych w biogaz lub kompost;

Taki obowiązek występuje niezależnie od tego, jakie dalsze działania będą podejmowane w zakresie zagospodarowania kompostu lub pozostałości fermentacyjnych tj. ich utylizacja lub wprowadzenie do obrotu jako produkt, ponieważ działalność podlegająca nadzorowi Inspekcji Weterynaryjnej dotyczy przetwarzania odpadów kuchennych w procesie kompostowania lub fermentacji beztlenowej.

Dokładnie takie same zasady dotyczą biogazowni rolniczych, przemysłowych czy instalacji beztlenowych przy oczyszczalniach ścieków, które wykorzystują do produkcji biogazu materiały pochodzenia zwierzęcego.

Potwierdza to ogólnodostępny rejestr prowadzony przez Główny Inspektorat Weterynarii zatwierdzonych biogazowni oraz kompostowni, który znajduje się pod linkiem:

• Biogazownie
• Biokompostownie

Należy również pamiętać, że każdy podmiot, który zamierza przetwarzać w biogaz lub kompost UPPZ jest zobowiązany na 30 dni przed rozpoczęciem działalności złożyć wniosek o zatwierdzenie działalności nadzorowanej do Powiatowego Lekarza Weterynarii. (Artykuł 5, ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt).

Przez rozpoczęcie działalności nadzorowanej należy rozumieć przetwarzanie w instalacji biogazowej UPPZ (w przypadku instalacji RIPOK odpadów kuchennych).

Należy dopełnić formalności ponieważ prowadzenie działalności bez zatwierdzenia wiąże się z surowymi karami pieniężnymi do 27400 zł na podstawie § 3 ust. 1 lit. b Rozporządzenia Ministra Rolnictwa I Rozwoju Wsi z dnia 2 maja 2014 r. w sprawie wysokości kar pieniężnych za naruszenia określone w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt dotyczące postępowania z produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego i produktami pochodnymi.

Aby uzyskać zatwierdzenie poza spełnieniem wymagań w zakresie odpowiedniej infrastruktury w instalacji należy również pamiętać o obowiązku opracowania i wdrożenia systemu HACCP wynika z Artykułu 29 ust. 1 lit. b rozporządzenia nr 1069 z 2009 r. cyt.:

„Podmioty wykonujące jedną z poniższych czynności wprowadzają, wdrażają i utrzymują w mocy stałą pisemną procedurę lub procedury oparte na systemie analizy zagrożeń i systemie krytycznych punktów kontroli (HACCP) w odniesieniu do: przekształcania produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego w biogaz i kompost”

Podsumowując:

• Przetwarzanie w biogaz lub kompost materiałów, które kwalifikowane są jako uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego kategorii 2 i 3 zgodnie z obowiązującymi przepisami wymaga zatwierdzenia przez Inspekcję Weterynaryjną niezależnie od dalszego postępowania z pozostałościami fermentacyjnymi lub kompostem.
• Obowiązkiem podmiotu przetwarzającego odpady kuchenne jest pozyskanie zatwierdzenia z Inspekcji w związku z prowadzeniem działalności podlegającej nadzorowi.